طراحی اقتصادی-آماری نمودارهای کنترلی پایش فرایند در شرایط عدم‏قطعیت

سازمان ها به منظور حفظ بقاء خود در بازارهای جهانی ناگزیر به ارتقاء کیفیت محصولات و کاهش هزینه ها می باشند. از بین ابزارهای بهبود کیفیت، نمودار های کنترل از اهمیت و کاربرد بیشتری نسبت به سایر روش ها برخوردارهستند. هدف از طراحی و استقرار نمودار های کنترل، کاهش تغییرات در فرایند از طریق کنترل و حذف انحرافات بادلیل است. نمودارهای کنترل برای پایش فرایندهای تولیدی همچون فرایند ماشین کاری و فرایندهای خدماتی مانند ارزیابی تامین کنندگان بکارگرفته شده است. اما این طرح های پایش فرایند با استفاده از نمودارهای کنترل، درگذرزمان باایجاد نوسانات و وقوع انحرافات بادلیل، ممکن است در شناسایی تغییرات در فرایند ناکارآمد شود. علت اصلی این ناکارآمدی، خصوصیات تصادفی و غیرقطعی ورودی های مدل پایش فرایند است. برای نمونه هزینه تولید محصولات نامنطبق علاوه بر هزینه های جبران خسارت مشتری، هزینه های غیر قابل اندازه گیری مهمی همچون تغییر دید مشتری نسبت به محصول را دربرمی گیرد. همچنین در شرایطی که امکان وقوع سناریوهای مختلف برای ورودی‏های مدل پایش فرایند وجوددارد، بهینه سازی نمودار کنترل بایستی با درنظرگرفتن تمامی سناریوهای ممکن انجام شود. به همین دلیل طرح های سنتی پایش فرایند، هشدار خارج کنترل را به موقع اعلام نمی کنند و با ادامه تولید محصولات نامنطبق، هزینه های زیادی به سازمان تحمیل می نمایند. لذا در این رساله به طراحی مدل های پایش مشخصه‏های کیفی فرایند در شرایط کمبود اطلاعات و عدم‏قطعیت در ورودی‏های طرح های اقتصادی-آماری نمودارهای کنترل با دو رویکرد بهینه‏سازی چندهدفه و استوار پرداخته شده است. بررسی جواب های بهینه پارتو حاصل از مدل‏سازی چندهدفه نشان دهنده برتری عملکرد رویکرد پیشنهادی نسبت به رویکردهای سنتی، در هر دو جنبه هزینه های پایش فرایند و توانایی نمودار کنترلی در شناسایی سریع تر انحرافات بادلیل است. جواب بهینه استوار پیشنهادشده، به ازای همه سناریوهای ممکن کارا بوده و جریمه مرتبط با عدم قطعیت ورودی‏های مدل را نیز کاهش می دهد. نتایج نمودارکنترل استوار پیشنهادشده در شرکت فراصنعت شمال، خواص آماری بهتری نسبت به نتایج گزارش شده توسط سایر محققین نشان می دهد. رویکرد پیشنهادی به کاربران اطمینان می دهد هشدار خارج از کنترل را سریع تر و با هزینه کمتری دریافت نمایند. طرح‏های اقتصادی-آماری توسعه داده شده ضمن تسهیل پیاده سازی عملی نمودارهای کنترلی و ایجاد یک راهنما برای تعیین کاراترین طرح پایش فرایند در مواجهه با عدم قطعیت، با ارتقاء کیفیت خروجی‏های فرایند موجب کاهش هزینه های کنترل کیفیت در سازمان می شوند.